روف گاردن چیست؟ آشنایی بیشتر با باغ بام ها

روف گاردن چیست؟

روف گاردن یا به انگلیسی roof garden به معنی باغ بام است بدین معنی که با کاشت گل و گیاه و چمن و تعبیه آلاچیق و نیمکت، فضایی سرسبز را در پشت بام ایجاد کنیم.

استفاده از باغ بام هال علی الخصوص در دنیای امروز که رابطه انسان با طبیعت بسیار کم شده است، می تواند موجب احساس نزدیکی انسان با طبیعت شود و روحیه پویایی را در انسان زنده کند.

پدیده روف گاردن پدیده نسبتا جدیدی است که در کشور های اروپایی و برخی از کشور های آسیا رواج دارد.

در کشور ما نیز در چند سال اخیر توجهی به روف گاردن شده است که شرکت های زیادی اقدام به اجرای روف گاردن کرده اند یکی از این شرکت ها شرکت آژمان می باشد که برای سفارش ساخت روف گاردن می توانید با کارشناس ما تماس بگیرید.

نکاتی در مورد روف گاردن

یکی از نکات مهمی که قبل از اقدام به ساخت روف گاردن روی بام خود باید به آن توجه داشته باشید این است که روف گاردن می تواند وزن و فشار زیادی را به ساختمان وارد کند.

استفاده از خاک، فلاور باکس، آلاچیق، نیمکت چوبی( خرید نیمکت چوبی ) و… باعث می شود که وزن زیادی روی بام شما قرار بگیرید و بهتر است محاسبه فشار وارده چگونگی تقسیم وزن، توسط فردی متخصص انجام شود زیرا که در غیر این صورت موجب آسیب به بدنه ساختمان می شود.

ایزولاسیون و ایزوله کردن باغ بام نقش مهمی در اجرای صحیح روف گاردن دارد ایزوله کردن به دلیل نفوذ نکردن آب به بخش زیرین روف گاردن بسیار اهمیت دارد.

نفوذ آب به زیر روف گاردن می تواند خسارات زیادی به بار بیاورد بنابراین باید به عایق کاری مناسب این فضا توجه ویژه ای شود.

خاک مناسب برای روف گاردن باید خاکی سبک باشد که وزن روی سازه کاهش پیدا کند.

همچنین این خاک باید قابلیت جذب زیاد آب را داشته باشد  و بعلاوه باید خاکی مناسب برای رشد و نمو گیاهان باشد و مواد مغذی گیان را در خود داشته باشد.

هرس کردن گیاهان مزاحم نیز بسیار مهم است جزء کار های مراقبتی از روف گاردن محصوب می شود بنابراین باید به هرس گیاهان نیز توجه لازم را داشته باید.

باید ایمنی را رعایت کنید و محافظی برای جلوگیری از سقوط دور تا دور بام، تعبیه شود.

استفاده از نرده چوبی می تواند علاوه بر ایمنی محافظ خوبی برای باغ بام باشد. باید به این نکته توجه کرد که فاصله بین نرده ها طوری باشند که افراد خرد سال نتوانند از آن عبور کنند.

استفاده از کود را نیز اگر کم تر کنید بهتر است زیرا هم موجب افزایش وزن سازه می شود و هم باعث پایین آمدن کیفیت آب بنابر این این نکته را نیز به یاد داشته باشید.

طراحی روف گاردن

قبل از شروع به طراحی روف گاردن و یا ساخت آن بهتر است بام خود را به طور دقیق اندازه بگیرید و بودجه متناسب با آن را تخصیص دهید.

گیاهان یکی از اصلی ترین بخش های روف گاردن می باشند که باید توجه ویژه ای به آن ها کرد.

گیاه مناسبی باید انتخاب شوند که رشد ریشه آن متناسب با نوع روف گاردن باشد و همچنین با شرایط آب و هوایی آن منطقه سازگار باشد زیرا که گیاهان روف گاردن همواره در معرض نور آفتاب، باد و طوفان، باران و تگرگ قرار دارند و باید از گیاهانی استفاده شود که می تتوانند در این شرایط به حیاط خود ادامه دهند.

کاشت درختان کاج که همیشه سبز هستند و یا استفاده از فلاور باکس و گلدان، انتخاب های مناسبی برای استفاده در روف گاردن می باشند که علاوه بر زیبایی، مقاومت خوبی در این شرایط دارند.

استفاده از آلاچیق نیز در باغ بام ها بسیار محبوب است و می تواند جلوه متفاوتی به باغ بام بدهید در کنار آلاچیق می توان از نیمکت چوبی و یا تاب استفاده کرد.

همچنین با استفاده از فواره و حوضچه می توانید ضمن ایجاد فضایی دلنشین، حس شادابی خاصی به روف گاردن خود اضافه کنید

مبلمان باغ بام یا  همان فرنیچر روف گاردن نیز یکی از اساسی ترین بخش های روف گاردن می باشد که باشد با دقت انتخاب شود زیرا که باید در شرایط جوی مختلف ماندگار باشد. برای سفارش فرنیچر روف گاردن نیز می توانید روی شرکت آژمان حساب کنید.

دیگر نکته ای که در طراحی روف گاردن باید به آن توجه کرد طراحی نور پردازی روف گاردن است.

استفاده از نور و لامپ های مناسب در باغ بام، می تواند جلوه بسیار زیبایی را در شب به ارمغان بیاورد.

[irp posts=”3868″ name=”اصول طراحی روف گاردن”]

انواع روف گاردن

به طور کلی و از نظر طراحی روف گاررن ها به سه دسته زیر تقسیم می شوند.

• روف گاردن متمرکز
• روف گاردن نیمه متمرکز
• روف گاردن گسترده

روف گاردن متمرکز:

روف گاردن متمرکز به روف گاردن های بزرگی گفته می شود که معمولا در ساختمان و برج های بزرگ تعبیه می شود.

این نوع روف گاردن خاکی با عمق زیاد دارد و از گیاهانی با ریشه هابزرگ، آلاچیق، نیمکت و مسیر هایی برای قدم زدن در آن استفاده می شود.

روف گاردن متمرکز از دو نوع دیگر باغ بام ها، گران قیمت تر است.

روف گاردن نیمه متمرکز:

روف گاردن نیمه متمرکز عمق خاک چیزی حدود سی سانتی متر تا یک متر می باشد و از گیانی استفاده می شود که نه ریشه کوچکی دارند و نه ریشه بزرگی دارند.

معمولا در روف گاردن های نیمه متمرکز از گیاهان بوته ای استفاده می کنند این گیاهان بوته ای می توانند شامل هندوانه، توت فرنگی، اسطخودوس، پونه و … باشند.

روف گاردن گسترده:

روف گاردن گسترده نوعی باغ بام است که در آن از گیاهانی با ریشه های کم ارتفاع استفاده می شود و عمق خاک غالبا از 20 سانتی متر عبور نمی کند.

باغ بام گسترده نسبت به نوع های دیگر ارزان قیمت تر است و معمولا از چمن و گل و گیاهان سطحی در آن استفاده می شود.

اثرات روف گاردن بر ساختمان و محیط چیست؟

ساختمان ها یکی از مهم ترین ابزارهایی هستند که برای رفع نیازهای حیاتی مردم ساخته می شوند و سازه های زیادی در سراسر جهان تولید می شود.

بنابراین در اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، بخش ساخت و ساز از نظر اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نقش مهمی ایفا می کند.

در مطالعات قبلی تاکید شده است که 40 درصد انرژی مصرفی جهان به دلیل ساختمان و کاربردهای مرتبط با آن است. ساختمان ها مسئول 33 درصد از کل انتشار گازهای گلخانه ای هستند  میزان بالای انتشار گازهای گلخانه ای منتشر شده در طول مصرف منابع تجدید ناپذیر و استفاده از سیستم های گرمایشی-تهویه باعث مشکلات مهمی مانند گرم شدن کره زمین، جنگل زدایی و تولید زباله می شود. راهکارهایی برای این منظور؛ محصولاتی که منابع طبیعی و انرژی کمتری مصرف می کنند،

ساختمان های سبز با تکنیک های ساخت و ساز تولید می شوند که باعث صرفه جویی در انرژی، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و حمایت از استفاده از مواد بازیافتی می شود. برخی از متداول‌ترین تکنیک‌هایی که در سال‌های اخیر برای این منظور استفاده می‌شود، سقف‌ها و نماهای سبز است. باغ ها به دلیل مزایایی که در جلوگیری از مشکلات مهم زیست محیطی مانند جزیره گرمایی و آلودگی هوا در مراکز شهری و پایدار ساختن ساختمان ها ایجاد می کنند، در سال های اخیر به استراتژی های ارزشمندی تبدیل شده اند.

تأثیر جزیره گرمایی و آلودگی هوا در شهرها

مراکز شهری که میزبان اکثریت جمعیت انسانی هستند، در سال های اخیر افزایش قابل توجهی دما را تجربه کرده اند. شهرنشینی منجر به افزایش ساختمان ها در شهرها و افزایش ارزش زمین می شود. افزایش ارزش زمین باعث کاهش فضای سبز می شود. در اکثر شهرهای بزرگ، سطوح مصنوعی ایجاد شده توسط ساختمان های متراکم منجر به افزایش جذب تابش خورشیدی و ظرفیت گرما می شود. گرمای جذب شده توسط سطوح ساختمان و انباشته شده بر روی این سطوح می تواند در شرایط عادی به راحتی از مرکز شهر دور شود. اما کمبود فضا بین ساختمان ها مانع از تهویه طبیعی می شود [7]. بنابراین گرمای محبوس شده بر روی سطوح ساختمان در طول روز در عصر به محیط بیرون بازگردانده می شود. این وضعیت باعث می شود که مقادیر دما بالاتر از حد نرمال باقی بماند. بنابراین باعث می شود که سیستم های تهویه مطبوع بیشتر کار کنند [3]. افزایش مقادیر دما در مراکز شهری در نتیجه این چرخه “جزیره حرارتی” نامیده می شود (شکل 1). اثر جزیره گرمایی اولین بار در قرن نوزدهم پس از انقلاب صنعتی در لندن مشاهده شد. این اثر در سال های اخیر به طور تصاعدی در حال افزایش بوده است، مشکلاتی که ایجاد می کند اهمیت فزاینده ای پیدا کرده و با گرم شدن کره زمین مرتبط است.

آلودگی هوا عامل دیگری است که اثر جزیره گرمایی را تقویت می کند و نگرانی های سلامتی را افزایش می دهد. سازمان بهداشت جهانی مرگ یک میلیون نوزاد نارس در سراسر جهان را با آلودگی هوای شهری مرتبط می داند. از سوی دیگر سازمان جمعیت ملل متحد اعلام کرده است که جمعیت جهان در سال 2030 به 9.7 میلیارد نفر خواهد رسید و گروه هایی از مردم حساس به عوامل محیطی ظهور خواهند کرد. به همین دلیل باید برای مشکلات ناشی از اثرات جزیره گرمایی و آلودگی هوا راه حل ارائه کرد و راه حل های ساختاری تولید کرد .

دولت های محلی شروع به ایجاد سیاست های مختلفی برای این منظور کرده اند. افزایش فضای سبز شهری راه حل مناسبی است که به خنک شدن طبیعی منطقه و کاهش ذرات آلاینده هوا کمک می کند. گیاهان از بخش قابل توجهی از پرتوهای خورشید در طول فتوسنتز، تعرق و تبخیر استفاده می کنند و آلاینده های هوا را در برگ های خود به دام می اندازند. به لطف فضاهای سبز ایجاد شده در نما و پشت بام ساختمان ها، می توان محیط موجود را خنک کرد، اثرات جزیره گرمایی و آلودگی جوی را کاهش داد.

باغ بام و نما

یکی از راه حل های پیشنهادی برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد سطوح مواد و محیط که یکی از مهم ترین دلایل اثر جزیره حرارتی شهری است، ترجیح موادی با ارزش جذب حرارت بالا و بازتاب پذیری (مواد سرد) است. راه حل دیگر ایجاد مناطق سبز در سطوح ساختمان است.

در تحقیقات علمی مشخص شده است که فضای سبز ایجاد شده بر روی سطوح ساختمان نتایج کارآمدتری نسبت به استفاده از مصالح سرد می دهد. در یک مطالعه مشخص شد که استفاده از مصالح سرد در یک منطقه شهری منتخب باعث کاهش دمای منطقه به میزان 1.5 درجه سانتیگراد می شود، در حالی که در یک منطقه شهری مشابه، دو روف گاردن و دو باغ نما می توانند دما را تا 10 درجه سانتیگراد کاهش دهند.

[irp posts=”3900″ name=”تصاویر روف گاردن 31 روف گاردن جذاب+تصاویر”]

• روف گاردن ها

بام های نیمه یا کاملاً با پوشش گیاهی “بام سبز” یا “روف گاردن” نامیده می شوند. این باغ ها؛ از لایه عایق، بستر رشد گیاه، محافظ ریشه و لایه های زهکشی تشکیل شده است. بسته به نیازهای اقلیمی می توان سیستم های آبیاری را به این لایه ها اضافه کرد. روف گاردن با مزایای زیست محیطی فراوان مانند شکل 2 است. این به سه چارچوب فشرده، نیمه فشرده و گسترده تقسیم می شود.

سقف های فشرده دارای محیط رشد عمیق تری هستند که به ریشه ها اجازه می دهد تا عمیق تر شوند و به درختان و درختچه ها اجازه رشد می دهند. از سوی دیگر، سقف‌های وسیع دارای محیط رشد نازک‌تری هستند که به لایه‌های گیاهی کم مانند سدوم یا چمن اجازه رشد می‌دهند (شکل‌های 3 و 4). سقف های گسترده لایه سبک تری را تشکیل می دهند و می توانند برای مدت طولانی در آب و هوای اروپا تقریباً بدون نیاز به نگهداری دوام بیاورند.

• باغ های نما

می توان آن را به عنوان سیستم های روکش نمای کاشته شده تعریف کرد. گیاهان مورد استفاده در این نوع باغ ها یا از زمین ریشه می گیرند، در داخل لایه دیوار قرار می گیرند یا در داخل پانل های مدولار در خارج ساختمان قرار می گیرند.

باغ های نما به دو گروه مختلف نمای سبز و باغ عمودی تقسیم می شوند. نماهای سبز با گیاهان بالا رونده ایجاد می شوند. این گیاهان یا مستقیماً در نمای ساختمان رشد می کنند و یا با چسبیدن به قفس ها یا سیم های از پیش ساخته شده روی نما رشد می کنند (شکل 5 و 6). نمای سبز اغلب از کف ساختمان بیرون می زند و به همین دلیل مقرون به صرفه است. با این؛ نقطه ضعف آنها این است که مانعی برای هرگونه تعمیر و نگهداری یا تعمیراتی که باید در بیرون انجام شود ایجاد می کنند [19].

از طرف دیگر باغ های عمودی یک عنصر نما هستند که بر روی نمای ساختمان نصب شده و لایه گیاه یا چمن روی آن رشد کرده است. کاشت در باغ های عمودی در پانل های مدولار مبتنی بر فلز یا پلیمر که حاوی محیط رشد خود (خاک، نمد، پرلیت و غیره) است انجام می شود.

باغ های نما; نوع سیستم ساختمانی، نوع بوته، ضخامت لایه برگ و ضریب جذب برگها در سطح مزیت حرارتی مؤثر است [18].

مزایای زیست محیطی روف گاردن

باغ های پشت بام و نما مزایای زیست محیطی زیادی دارند. این مزایای زیست محیطی در زیر بیان شده است.

• کاهش مصرف انرژی

گاردن بام و نما در کاهش تغییر مقادیر دمای داخلی و میزان انرژی مصرفی در تهویه مطبوع بسیار موثر است، اما سیستم عایق حرارتی موجود ساختمان نیز در این اثر اهمیت دارد. در حالی که تأثیر این باغ‌ها در ساختمان‌های بدون عایق بیشتر مشهود است، اما سهم آنها در ساختمان‌هایی با سیستم عایق‌بندی مناسب کمتر است.

در مطالعه ای که در اسپانیا انجام شد؛ میزان انرژی مصرفی در طول عمر سقف های تولید شده با سیستم های مختلف مشخص شده است. هنگامی که مصرف انرژی سه سقف مختلف با سنگریزه و رنگ سفید با روف گاردن مورد بررسی قرار می گیرد، مشخص می شود که روف گاردن 1 درصد از مصرف انرژی سالانه و 6 درصد از مصرف انرژی تابستان را تامین می کند.

این نوع باغ ها در مناطق مختلف آب و هوایی اثرات متفاوتی دارند. به عنوان مثال در کاهش دماهای بالا در آب و هوای گرمسیری موثر است، اما در این مناطق باید عمق بستر رشد را افزایش داد. با این حال، کارایی روف گاردن در مناطق بسیار سرد مورد بحث است. برخی از تحقیقات نتایج مثبت و برخی از آنها نتایج منفی داشته اند [1].

• کاهش اثر جزیره گرمایی

مشخص شده است که استفاده از مصالح با بازتاب بالا و باغچه های سقف و نما در کاهش اثرات جزیره گرمایی مفید است. در حالی که مقادیر بازتاب مصالح ساختمانی موجود در سقف ها و نماها بین 0.10-0.20 است، مقدار بازتاب باغ ها بین 0.70-0.85 است. بیان شده است که استفاده گسترده از روف گاردن ها می تواند دمای محیط را 0.3-3 درجه سانتیگراد کاهش دهد و گسترش روف گاردن ها به ویژه در مناطق آب و هوای معتدل مفید است [1، 22].

• کاهش آلودگی هوا

همه گونه های گیاهی ذرات آلاینده هوا را در برگ های خود به دام می اندازند. هنگامی که اثرات کاهش آلودگی هوا ارزیابی می شود؛ نشان داده شده است که روف گاردن های فشرده نتایج بهتری نسبت به سایر انواع باغ دارند. در مطالعه ای که در سنگاپور انجام شد، پوشش سقف موجود یک گروه ساختمانی، روسازی سنگریزه، به یک باغ بام تبدیل شد. میزان آلاینده های موجود در هوا قبل و بعد از کاربرد مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج؛ بسیاری از ذرات به طور متناسب به طور قابل توجهی کاهش یافته اند و میزان دی اکسید گوگرد که اثرات منفی بر سلامت مواد و انسان دارد، 37 درصد کاهش یافته است [23].

• کنترل آب و صدا

بیان می شود که مخصوصاً روف گاردن در کنترل جریان آب های طوفانی موثر است. در مطالعه‌ای که اثرات باغ‌های پشت بام را در کاهش جریان آب بررسی کرد، مشخص شد که سقف‌های گسترده 60 درصد کاهش را ایجاد می‌کنند، در حالی که سقف‌های فشرده کاهش 100 درصدی را ایجاد می‌کنند [1]. در مطالعه دیگری که به بررسی اثرات گونه های گیاهی بر احتباس آب پرداخته است. حجم رواناب سه پوشش گیاهی مختلف (علف بلند، علف کوتاه و سدوم) مورد ارزیابی قرار گرفت. در نتیجه مشخص شد که sedum کمترین اثر و چمن بلند بیشترین اثر را دارد [1، 24].

باغ های پشت بام و نما نیز به لطف ضریب جذب بالای لایه گیاهی و شکاف ایجاد شده بین برگ ها، انتقال صدا را کاهش می دهند و در نتیجه مزایایی برای عایق صدا ایجاد می کنند. در مطالعات انجام شده در این مورد، بیان شده است که کاهش قابل توجهی در انتقال صدا وجود دارد [1].

• حفاظت از محیط زیست

تحقیقات در مورد ویژگی های اکولوژیکی باغ های پشت بام و نما اغلب شامل تجزیه و تحلیل چرخه زندگی است و در این زمینه به ویژه اثرات زیست محیطی پلیمرها مورد بررسی قرار می گیرد. باغ های پشت بام و نما وقتی در بلندمدت ارزیابی شوند پایدار هستند. با استفاده از مواد بازیافتی می توان مزایای زیست محیطی را افزایش داد. چنین اقداماتی همچنین مزایایی را برای حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه های طبیعی فراهم می کند و در سال های اخیر به عنوان یک منطقه کشاورزی شهری مورد استفاده قرار گرفته است [1].

با توجه به مزایای زیست محیطی باغ های پشت بام و نما که از نیمه اول قرن بیستم اجرا شده اند، می توان موارد زیر را بیان کرد.

• مهمترین سهم این گونه کاربردها کاهش اثرات جزیره گرمایی شهری است. با فتوسنتز، تعرق و تبخیر، هوای اطراف این گونه باغ ها خنک می شود، به طوری که افزایش دما در مناطق با تراکم ساختمانی بالا متعادل می شود.
• روف گاردن نما بر روی سطوح لخت ساختمان اعمال می شود و با عمل به عنوان یک لایه عایق، جلوه بصری را افزایش داده و گردش حرارت را در سطح کاهش می دهد. بنابراین می توان هزینه های گرمایش و سرمایش فضای داخلی را نیز کاهش داد.
• باغ های پشت بام نقش مهمی در کنترل آب طوفانی ایفا می کنند، به ویژه در برابر سیل که ممکن است در مرکز شهر در هنگام باران های شدید رخ دهد.
• لایه ای که توسط پشت بام و باغ های نما بر روی سطوح ساختمان ایجاد می شود، با افزایش جذب صدا، عایق صدا را فراهم می کند و در شهرهای با تراکم ترافیک بالا نقش فعالی در کاهش صدای خیابان دارد.
• باغ های پشت بام و نما به لطف مناطق سبزی که ایجاد می کنند به حفاظت از تنوع زیستی کمک می کنند. در سال های اخیر از این نوع باغ ها به عنوان مناطق کشاورزی شهری نیز استفاده می شود.

کلام آخر

در این مقاله به سوال روف گاردن چیست پاسخ دادیم و سعی کردیم انواع آن و برخی از نکات قابل توجه باغ بام را برای شما شرح دهیم.

روف گاردن فضای خالی و بلا استفاده پشت بام را پر از زیبایی می کند و محل خوبی برای استراحت و گذراندن اوقات فراغت می باشد.

می توانید موجب کم تر شدن آلودگی هوا شود و همچنین زیبایی شهر را نیز بهبود ببخشد

برای سفارش طراحی و ساخت روف گاردن از صفر تاصد، می توانید با کارشناس ما به شماره 09127393629 زنگ بزنید تا از مشاوره رایگان نیز بهره مند شوید.